Ongeloof

Na het nieuws kwam het ongeloof: moet een wetenschapper die jarenlang bij het Amerikaanse lab voor biologische wapens (US Army Medical Research Institute of Infectious Diseases, USAMRIID) heeft gewerkt en aan wie zo op het eerste gezicht niks op of aan te merken viel in staat worden geacht om dodelijke antraxbrieven te versturen? En met welk oogmerk? Verschillende deskundigen roepen dat niet te snel conclusies mogen worden getrokken.

De hoofdvraag is: Hoe kwam de FBI aan haar verdenkingen? Als we Ivins' psychotische verleden even buiten beschouwing laten, wat blijft er dan aan bewijs over?

Een ding lijkt nu wel vast te staan: Aan de hand van nieuw soort DNA-onderzoek dat in 2001 niet beschikbaar was heeft de FBI naar eigen zeggen kunnen vaststellen dat het om sporen ging die in het lab van Ivins zijn gemaakt. Slechts tien anderen hadden toegang tot dit materiaal.

De FBI heeft zelf nog geen details over haar onderzoek naar buiten gebracht, maar er lekt al wel van alles over het onderzoek naar de pers. Bijvoorbeeld dat Bruce Ivins vriesdroogapparatuur bestelde, waarmee natte miltvuurculturen snel konden worden omgezet tot poeder. Dergelijke apparatuur werd niet vaak gebruikt door de onderzoekers van het lab. Biowetenschapper Richard O Spertzel trok om die reden het Ivins-verhaal meteen in twijfel omdat USAMRIID normaal niet met poederanthrax werkt. "I don't think there's anyone there who would have the foggiest idea how to do it. You would need to have the opportunity, the capability and the motivation, and he didn't possess any of those." Kennelijk ligt dat dus nu anders.

Verder had Ivins een opmerkelijke belangstelling - obsessie? - voor een meisjesstudentenvereniging, waar hij in zijn studententijd een vriendinnetje zou hebben leren kennen dat hem uiteindelijk de bons heeft gegeven. Vier brieven werden verstuurd vanuit een postbus net ver van het kantoor van de vereniging. Toegegeven: heel veel weg van de werkplek van Ivins. Nog een bizar feit: Ivins had een aparte postbus waar hij pornografische foto's van geblindeerde vrouwen kon ontvangen.

Overigens zouden de FBI-agenten bij hun naspeuringen niet al te zachtzinnig te werk zijn gegaan, compleet met de nodige insinuaties richting zijn kinderen, zoals inmiddels ook het niet geheel smetvrije doopceel is gelicht van van Jean Duley, de hulpverlener van Ivins, die verklaarde dat hij zijn collega's wilde ommaaien.

Er zijn tot nu toe maar weinig collega's van Ivins die (openlijk) licht hebben kunnen werpen op de zaak. Hun ongeloof is begrijpelijk: het motief van Ivins is onduidelijk en het lijkt onmogelijk dat iemand met een psychotisch verleden 18 jaar lang zijn beroep heeft kunnen uitoefenen zonder dat iemand iets vreemds aan hem ontdekte. Maar dat zou toch echt niet de eerste keer zijn. Was het niet ingenieur Ferdi E., die de ontvoering van Gerrit Jan Heijn dusdanig goed had voorbereid dat zelfs zijn vrouw en kinderen moesten toegeven dat zij helemaal niets gemerkt hadden? Sterker nog: dat dat forensische deskundigen tot aan de ontknoping een goed georganiseerde criminele bende achter de ontvoering vermoedden?

Laatste nieuws: De FBI komt vermoedelijk woensdag met meer informatie naar buiten.