Galileï

We vroegen ons al langer af of Amerikaanse complotdenkers als David Griffin, Kevin Barrett, Steve Jones en Kevin Ryan wel eens op sites van debunkers kijken, of die juist negeren, als struisvogels die hun kop in het zand steken. Gewoon doen alsof er geen gevaar dreigt.

Maar volgens de laatste berichten komt Griffin nu met een nieuw boek genaamd Debunking the Debunkers, en dat belooft een waar hoogstandje te worden. Ironisch is het wel, want kort geleden heeft zijn uitgeverij zich nog gedistantieerd van zijn vorige boek Christian Faith and the Truth Behind 9/11 met als argument dat Griffin wel eens wat serieuzer naar de tegenargumenten had mogen kijken. De uitgever noemde met name het blad Popular Mechanics, dat in 2005 al eens afrekende met de complotten.

Zoals we al voorspelden krijgen de complotdenkers, die het podium eerst voor zich alleen hadden en van alles konden roepen zonder al te veel weerwoord, het reuze druk met het weerleggen van de complotontkenners.

Op zijn site sleept Kevin Barrett er nu zelfs Galileï bij: die vocht de eliocentrische theorie aan, en werd na een kerkelijk proces veroordeeld tot levenslang huisarrest. Zullen complotdenkers hetzelfde lot ondergaan? Barrett: "Cognitive dissonance theory has shown how individuals cannot easily dismiss a belief or attitude they hold, even when the attitude is directly contradicted by evidence or events. People will sooner adopt farfetched ideas to explain events than relinquish their preconceptions. In so doing, they avoid having to face the dissonance between what they see and what they have long believed."

Maar Barrett had evengoed Maarten van Rossem, bijzonder hoogleraar geschiedenis, kunnen aanhalen. In zijn voorwoord tot het uitstekende boek Complot (samengesteld voor Kijk, en uitgegeven door Nieuw Amsterdam) schrijft hij dat complotten het product zijn van een religieus verlangen. "Als die complotten waar zijn is er geen toeval en willekeur, dan is de geschiedenis een betekenisvol, volkomen rationeel te duiden proces. De gelovers in complotten leven liever in een betekenisvol universum, al heeft Satan daar kennelijk meer te vertellen dat Onze Lieve Heer."